Türkiye ve Avrupa Birliği bayrakları

Bu proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmiştir.

İyi uygulamalar

Not

Bu bölüm, proje kapsamında düzenlenen çalıştaylarda toplanan geri bildirimlerle geliştirilmeye devam edecektir.

Dünyadaki çok sayıda dil için teknolojiyi etkinleştirmek üzere kaynak yaratmanın yoğun yatırım gerektirdiği açık olsa da, böyle bir yatırımın kısa sürede hızlıca ve kolayca gerçekleşmesi pek olası görünmüyor. Bu sınırlı kaynaklar göz önüne alındığında, dil toplulukları, dillerinin geleceğini belirleyebilmek için güçlendirilmedilir. Bu belgede, dijital temsilin bu sürecin nasıl bir parçası olduğunu anlattık.

Nereden başlayacağınıza karar vermek için, Bali et al. tarafından ELLORA inisiyatifinde tanıtıldığı gibi, Keşfet, Tasarla, Geliştir ve Etkinleştir anlamına gelen 4-D (Discover, Design, Develop and Deploy) tasarım odaklı düşünme yöntemini benimsemenizi öneriyoruz. Bu kullanıcı merkezli yaklaşım aşağıdaki gibidir:

  1. Dil topluluğu tarafından en çok neye ihtiyaç duyulduğunu keşfedin,

  2. Teknolojiyi, dilin çeşitliliğine dikkat ederek ve bir çoğunluk dilinden yola çıkan bir yaklaşımdan kaçınarak, kullanıcılar ve dilleri için tasarlayın,

  3. Hataları baştan itibaren sürekli tespit ederek ve iyileştirerek interaktif bir şekilde teknolojiyi sık sık geliştirin ve etkinleştirin.

Topluluk, henüz bir dil teknolojisi geliştirme perspektifine sahip değilse bile, dil koruma etkinlikleri düzenlerken verilerin değerini akılda tutmak iyi uygulamalara girer. Bazı örnekler şunlardır:

  • Dil topluluğunda veri farkındalığını artırmak için etkinlikler düzenlemek ve içerik oluşturmak,

  • Dilleri kitle kaynaklı çalışma (crowdsourcing) platformlarında tanıtın,

  • Dil verilerinin toplanması için veri toplama maratonları (datathon) düzenleyin,

  • Kamuya açık hale gelen halk hikâyelerini ve masalları tercüme edin,

  • Metin derlemi (text corpora) oluşturmak için yayınlanmış materyalin düz metin (plain text) veya belge versiyonlarını saklayın,

  • Diğer çevirmenlere yardımcı olmak ve paralel veriler oluşturmak için, çeviri belleklerini (TM) kaydedin ve açık olarak paylaşın,

  • Yayın materyallerinin (örneğin radyo programları) kayıtlarını saklayın ve mümkünse konuşma verilerine dönüştürülebilmeleri için metine aktarın-deşifre edin,

  • Sosyal medyada yayınlanan içerikleri, zaman tünellerinde kaybolmamaları için kalıcı bir yere kaydedin.

Önerileriniz veya sorularınız var mı? info-at-collectivat.cat adresinden bize yazın


_images/logos.png

Bu yayın Avrupa Birliğinin maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçerik tamamıyla Col·lectivaT ve SKAD’ın sorumluluğundadır ve Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.